در سه سالاخیر، قیمت ماکارونی در بازار با فراز و فرودهای متعددی مواجه بود.
همیشه شاهد فشار سازمان حمایت بر کارخانههای تولید ماکارونی و شبکه توزیع بودیم؛ فشاری که باعث شد تا قیمتها در این بخش، با شیبی ملایمتر از نرخ تورم افزایش یابد. حتی در برخی دورههای زمانی، شاهد بودیم که افزایش نرخها، وضعیت ارتجاعی پیدا کرد که مهمترین آنها، در فاصله مهر سالگذشته تا فروردین امسال بود، بهگونهای که مشاهدات نشان میدهد، افزایش قیمت حدود ۳۰درصدی در پاییز سالگذشته رخ داد که حدود ۲۰درصد از این افزایش، در فروردین ۱۴۰۱ پس گرفته شد.
هر چند تغییرات مدل درج قیمت و همچنین تغییرات در مدلهای تولید ماکارونی، محاسبات دقیق را با مشکل مواجه میسازد. در شروع بازه زمانی یادشده، قیمت همه کالاهای خوراکی و نوشیدنی بهصورت قیمت مصرفکننده روی بستهبندی درج میشد. در گام دوم، درج قیمت مصرفکننده برخی کالاها مانند ماکارونی، با منع دولتی مواجه شد و صرفا قیمت تولیدکننده درج میشد و در سومین گام، کالاها دارای دو عنوان قیمتی تولیدکننده و مصرفکننده شدند. همزمان با این تغییرات، وزارت صمت دستورالعمل سختگیرانهای را برای تخفیف در فروشگاهها تنظیم و ابلاغ کرد که فروشگاههای زنجیرهای را در ارائه تخفیفهای با درصد بالا با محدودیت جدی مواجه ساخت، در واقع در مجموع شاهد مداخلات گسترده دولت در فرآیند نرخگذاری بودیم و در عین حال شرایط تولید، عرضه و قیمتگذاری به گونهای پیشرفت که بررسی دقیق آن، نیازمند انتخاب جامعه نمونه آماری بزرگتر از مشاهدات پراکنده خبرنگاران یا فعالان شبکههای اجتماعی است. هر چند در غیاب انجمنهای مردمنهاد حمایت از حقوق مصرفکننده و در سکوت نسبی نهادهای حامی تولیدکننده، با خلأ نسبی آماری مواجه هستیم. هفته پیش بهرغم اینکه هفتهای نیمهتعطیل بود، اما تحولات بزرگی را در بازار ماکارونی به همراه داشت. مدتی میشد که شاهد کمشدن حجم ماکارونی در بازار خردهفروشی بودیم. برخی این کاهش را به افزایش اشتیاق خریداران در آستانه یک تغییر قیمتی بزرگ نسبت میدادند و برخی دیگر، انگشت اتهام را به سمت برخی تولیدکنندگان نشانه رفتند و از احتکار در یکی از کارخانههای تولیدی سخن گفتند، اما هرچه بود، شرایط از بالابودن احتمال جهش قیمت حکایت میکرد. شوک خبری بزرگ را بخشنامه رئیس سازمان حمایت به همراه داشت که سقف قیمت ماکارونی را اعلام کرد. بخشنامهای که از مجوز افزایش قیمتها تا حدود ۴ برابر حکایت داشت. هر چند این افزایش سقف، پاسخ به افزایش هزینههای تولید ماکارونی در سالهای اخیر و جهش قیمت مهمترین نهاده تولیدی آن یعنی آرد بهشمار میآید، اما همچنان این پرسش مطرح است که آیا مداخله دولت در فرآیند قیمتگذاری میتواند مفید باشد؟ آیا سقف قیمتی، موجب تنوعزدایی از محصولات بازار نمیشود و ترمز افزایش کیفیت را نخواهد کشید؟
هفته گذشته شرکت زرماکارون نیز از افزایش نرخ ماکارونی ساده (رشتهای ۷۰۰گرمی) خبر داد. بر این اساس شرکت اعلام کرد که عطف به نامه مدیرکل صنایع غذا و دارو وزارت صمت و پیرو ابلاغیه سازمان حمایت از مصرفکنندگان و تولیدکنندگان در خصوص مصوبه ستاد تنظیم بازار برای قیمت مصرفکننده ماکارونی با لحاظ افزایش هزینههای مرتبط، از قبیل دستمزد، کرایه حملونقل، بستهبندی و… و همچنین با افزایش نرخ آرد گندم با ۲۷درصد سبوسگیری از ۸/ ۴هزار تومان به ۹/ ۱۶هزار تومان که در مورخ ۱۲/ ۰۲/ ۱۴۰۱ به انجمن تخصصی این صنعت ابلاغ شده است، قیمت انواع ماکارونی رشتهای ساده با احتساب مالیات ارزشافزوده بهشرح ذیل اعلام میشود:
بسته ۵۰۰ گرمی: از ۳/ ۶هزا تومان به ۱۷هزار تومان؛
بسته ۷۰۰ گرمی: از ۶/ ۸هزار تومان به ۲۴هزار تومان؛
بسته هزار گرمی: از ۵/ ۱۲هزار تومان به ۳۴هزار تومان.